Η διαδικασία μίας χειρουργικής επέμβασης είναι αρκετά αγχωτική για κάποιους. Κι ιδιαίτερα οι ημέρες και ώρες πριν το χειρουργείο και το τι θα γίνει μετά. Με τις σημερινές τεχνικές, τόσο χειρουργικές όσο και αναισθησιολογικές, τα πράγματα είναι συνήθως πολύ απλούστερα απ’ότι φανταζόμαστε. Ας προσπαθήσουμε να απομυθοποιήσουμε κάποιες από τις πιθανές φοβίες του ασθενούς.
Ιδιαίτερη προετοιμασία τις ημέρες πριν το χειρουργείο δεν χρειάζεται. Για μικρότερα χειρουργεία, ο ασθενής μπορεί να τρώει και να πίνει κανονικά μέχρι και το πρωί της επέμβασης. Για μεγαλύτερες επεμβάσεις, ειδικά επεμβάσεις στο παχύ έντερο, μπορεί να χρειαστεί κάποια ειδική προετοιμασία του εντέρου. Αυτή η προετοιμασία έχει συνήθως τη μορφή κάποιου καθαρκτικού για να «καθαρίσει» ο εντερικός αυλός. Οι επεμβάσεις που χρειάζονται τέτοια προετοιμασία, βάσει σύγχρονων πρωτοκόλλων ταχείας ανάρρωσης, είναι πλέον λίγες. Αλλά ακόμα και σε αυτές που χρειάζεται, ο ασθενής είναι ελεύθερος να πίνει υγρά μέχρι και το πρωινό της καθορισμένης ημέρας της επέμβασης. Συγκεκριμένη προεγχειρητική δίαιτα δεν υπάρχει, όλα τα φαγητά επιτρέπονται.
Εισαγωγή στο νοσοκομείο γίνεται το πρωί της ημέρας της επέμβασης. Είναι μία διαδικασία που δεν είναι χρονοβόρα. Μετά την αναγκαία «γραφειοκρατία», ακολουθεί συνήθως ένας «προεγχειρητικός έλεγχος». Αυτός αποτελείται από αιματολογικές εξετάσεις, ηλεκτροκαρδιογράφημα, ίσως μία ακτινογραφία θώρακος. Μετά από αυτό, ο ασθενής μεταφέρεται στο δωμάτιο και το κρεβάτι του. Λίγη ώρα πριν το χειρουργείο, τον επισκέπτεται ο αναισθησιολόγος ο οποίος θα εξηγήσει στον ασθενή τόσο τον τύπο της αναισθησίας που θα χρησιμοποιηθεί (γενική, επισκληρίδιος, τοπική, μέθη) όσο και τον μετεγχειρητικό τρόπο ελέγχου του πόνου. Η επιλογή της αναισθησίας γίνεται σε συνεργασία με τον ασθενή, σε περίπτωση που αυτός έχει απορίες ή ανησυχίες για κάποιο συγκεκριμένο τρόπο αυτής. Σε περίπτωση χειρουργείων πρωκτού, μπορεί μία ώρα πριν το χειρουργείο να γίνει ένα κλύσμα, το οποίο γίνεται από την νοσηλεύτρια.
Μετά από όλα αυτά, ο ασθενής είναι έτοιμος να κατέβει στο χειρουργείο. Σε περίπτωση ανησυχίας, δίνεται και κάποια «προνάρκωση», μία μικρή δηλαδή δόση ηρεμιστικού. Στο χειρουργείο τα πράγματα κινούνται πιο γρήγορα. Μόλις ο ασθενής φτάσει στην αίθουσα του χειρουργείου, ο αναισθησιολόγος αναλαμβάνει την έναρξη της αναισθησίας. Από εκεί και μετά, όλα γίνονται αφότου ο ασθενής έχει «κοιμηθεί».
Η μετεγχειρητική πορεία είναι αυτό που φοβίζει τον ασθενή περισσότερο. Στο μυαλό του φαντάζεται να είναι ανήμπορος στο κρεβάτι για πολλές ημέρες, με «σωληνάκια» να βγαίνουν από παντού! Ίσως να καταφέρει να σηκωθεί από το κρεβάτι σε 5 ημέρες; Να φάει σε μία εβδομάδα;!; Τίποτα απ’όλα αυτά δεν ισχύει πλέον. Ο ασθενής μετά το χειρουργείο μεταφέρεται στον χώρο ανάνηψης, τον χώρο δηλαδή στον οποίο ξυπνάει από την αναισθησία. Εκεί μένει γύρω στα 30-50 λεπτά, πριν μεταφερθεί πίσω στο δωμάτιό του. Σε περιπτώσεις μικρών/μεσαίων χειρουργείων (πχ χειρουργεία πρωκτού, χειρουργική κήλης, χολοκυστεκτομή) ο ασθενής μπορεί να φάει και να πιεί αμέσως μετά το χειρουργείο. Σηκώνεται από το κρεβάτι γρήγορα, και μπορεί να χρησιμοποιήσει την τουαλέτα. Τις περισσότερες φορές, το απόγευμα της ίδιας ημέρας μπορεί να πάρει εξιτήριο.
Σε περιπτώσεις μεγάλων χειρουργείων (πχ λαπαροσκοπική κολεκτομή) ο ασθενής επιστρέφει στο κρεβάτι του μετά την ανάνηψη. Τα μόνα «σωληνάκια» που έχει είναι συνήθως ο καθετήρας των ούρων και ίσως μία γαστρική παροχέτευση από την μύτη. Παροχετεύσεις κοιλίας δεν χρησιμοποιούνται πλέον συστηματικά. Το ΙΔΙΟ απόγευμα της ημέρας του χειρουργείου ο ασθενής θα σηκωθεί από το κρεβάτι και θα περπατήσει με την βοήθεια ενός νοσοκόμου, κι από εκεί και πέρα θα του ζητήσουμε να περνάει περισσότερο χρόνο στην καρέκλα παρά στο κρεβάτι. Την επόμενη ημέρα το πρωί, οι καθετήρες των ούρων και του στομάχου αφαιρούνται, κι ασθενής ξεκινάει την σίτιση από το στόμα. Ιδιαίτερη φαρμακευτική αγωγή δεν χρειάζεται, η μακροχρόνια χρήση αντιβιοτικών είναι πλέον περιορισμένη μόνο σε περιπτώσεις χειρουργικής επέμβασης για οξεία φλεγμονή.
Ακολουθώντας απλές τακτικές παγκοσμίως πλέον αναγνωρισμένων πρωτοκόλλων ταχείας ανάρρωσης (Enhanced Recovery After Surgery, μπορείτε να διαβάσετε λεπτομέρειες περί αυτού σε άλλο σημείο της ιστοσελίδας) το εξιτήριο από το νοσοκομείο μπορεί να γίνει μέχρι και την δεύτερη ή τρίτη ημέρα μετά το χειρουργείο. Ο πόνος, λόγω των μικρών τομών της λαπαροσκόπησης, είναι λίγος και ελεγχόμενος. Για να είμαστε ειλικρινείς, ο όρος «ανώδυνο», που διαβάζουμε αραιά και που σε ιατρικά συγγράμματα, είναι υπερβολικός για μία χειρουργική πράξη. Το συναίσθημα του πόνου το ζει ο κάθε ασθενής διαφορετικά, και δεν υπάρχει κλίμακα σύγκρισης. Από την εμπειρία μας, η λαπαροσκόπηση βοηθάει πάρα πολύ στο να είναι αυτός ο πόνος ελεγχόμενος με απλά αναλγητικά φάρμακα.
Το εξιτήριο γίνεται με συνοπτικές διαδικασίες, και μετά την αναχώρηση του ασθενούς από το νοσοκομείο παραμένουμε σε επαφή για όσο χρειάζεται! Κάποιες ημέρες μετά το χειρουργείο (συνήθως 7-10) ξαναβρισκόμαστε για έναν τελικό μετεγχειρητικό έλεγχο και την αφαίρεση των ραμμάτων, εφόσον υπάρχουν.
Καλή σας επιτυχία, και προσοχή : Όχι άγχος!
