Η κύστη κόκκυγος, ή τριχοφωλεακό συρίγγιο, είναι μία χρόνια φλεγμονή του δέρματος στην περιοχή του κόκκυγα, της «ουρίτσας» δηλαδή μεταξύ των γλουτών. Η ασθένεια οφείλεται σε αντίδραση σε τρίχες που βρίσκονται στην περιοχή, ή που πέφτουν στην περιοχή από την πλάτη. Είναι πάθηση συχνότερη στους άντρες και εμφανίζεται συνήθως σε ηλικίες μεταξύ 16 και 40 ετών. Είναι επίσης συχνή σε παχύσαρκα άτομα και άτομα με χοντρή, ισχυρή τριχοφυϊα.
Τα συμπτώματα μπορεί να είναι από μία μικρή τρύπα στο δέρμα μέχρι ένα μεγάλο, επίπονο απόστημα. Η περιοχή μπορεί να παροχετεύει υγρό το οποίο μπορεί να είναι διάφανο, ή και πυώδες. Αν επιμολυνθεί, η περιοχή γίνεται σκληρή, ερυθρή και ιδιαίτερα επίπονη. Αν παροχετευτεί αυτόματα, συνήθως βγαίνει δύσοσμο πύον. Η φλεγμονή της περιοχής μπορεί να προκαλέσει πυρετό, αδιαθεσία και ναυτία.
Η πορεία της ασθένειας έχει κοινά στοιχεία στους περισσότερους ασθενείς. Αρχικά την αντιλαμβανόμαστε με τοπική φλεγμονή ή απόστημα. Αν αυτό υποχωρήσει μόνο του ή με συντηρητική αγωγή, αφήνει στην περιοχή μία μικρή τρύπα. Αυτή η τρύπα είναι ο πόρος του συριγγίου το οποίο πορεύεται κάτω από το δέρμα, και μπορεί να έχει και άλλα στόμια πιο ψηλά στην περιοχή του κόκκυγα, ή προς τους γλουτούς. Αυτό το συρίγγιο, δυστυχώς σπάνια κλείνει μόνο του, και απαιτεί χειρουργική παρέμβαση ώστε να μην ξαναδημιουργήσει κάποια φλεγμονή ή απόστημα.
Κάποιοι ασθενείς δημιουργούν μία τοπική χρόνια νόσο, όπου παρουσιάζουν επαναλαμβανόμενες φλεγμονές στην περιοχή. Αυτή η κατάσταση χρειάζεται πάντα χειρουργική αντιμετώπιση.
Διάφορες τεχνικές έχουν περιγραφεί για την αντιμετώπιση της νόσου. Αν έχει δημιουργηθεί κάποιο απόστημα, αυτό μερικές φορές πρέπει να παροχετευθεί τοπικά, αν υποχωρήσει η φλεγμονή και μετά να αντιμετωπιστεί η νόσος χειρουργικά. Οι τεχνικές που χρησιμοποιούνταν κλασσικά ήταν η «ανοικτή» αφαίρεση της κύστης κόκκυγος, όπου μετά το τραύμα έμενε ανοικτό για να επουλωθεί μόνο του με καθημερινές αλλαγές. Αυτή ήταν μία αρκετή επίπονη διαδικασία για τον ασθενή… όσοι έχουν χειρουργηθεί ανοικτά για κύστη κόκκυγος έχουν άσχημες αναμνήσεις από την διαδικασία επούλωσης, η οποία μπορεί να διαρκέσει και 6-8 εβδομάδες.
Περαιτέρω τεχνικές επιτρέπουν την αφαίρεση της κύστης και την συρραφή του τραύματος σε πρώτο χρόνο. Σε περιπτώσεις όπου η περιοχή είναι χειρουργημένη πολλές φορές, μπορεί να χρησιμοποιηθεί δερματικός κρημνός για την επικάλυψη του μεγάλου ελλείμματος, με τοπική μεταφορά δέρματος και λίπους από τον γλουτό. Η δημιουργία κρημνών χρειάζεται μόνο σε περιπτώσεις πολύ εκτεταμένης νόσου με νέκρωση του δέρματος.
Η νεότερη τεχνική που χρησιμοποιείται εδώ και 6 περίπου χρόνια, είναι η ενδοσκοπική αντιμετώπιση της κύστης κόκκυγος, μία τεχνική γνωστή ως EPSIT (endoscopic pilonidal sinus treatment). Αυτή η τεχνική, επιτρέπει την αντιμετώπιση της νόσου χωρίς την αφαίρεση καθόλου δέρματος. Μέσα από την ήδη υπάρχουσα τομή του δέρματος (περίπου 5 χιλιοστών), εισέρχεται ένα ενδοσκόπιο, με το οποίο ο χειρουργός εισέρχεται υπό άμεση όραση μέσα στον πόρο του συριγγίου. Μέσω του ενδοσκοπικού συστήματος, ο πόρος καθαρίζεται από όλες τις τρίχες, και καυτηριάζεται αφαιρώντας όλα τα φλεγμονώδη στοιχεία. Με αυτό τον τρόπο, εξουδετερώνεται η νόσος μέσω μίας μικρής δερματικής τόμης, όσο μεγάλος κι αν είναι ο πόρος.
Ο κ. Πραματευτάκης δεν χρησιμοποιεί σχεδόν ποτέ την ανοικτή τεχνική. Η διαδικασία επούλωσης είναι τόσο επώδυνη, που σχεδόν επικαλύπτει το κέρδος της χειρουργικής αντιμετώπισης. Η ενδοσκοπική τεχνική είναι μία τεχνική η οποία έχει τεράστια πλεονεκτήματα για τον ασθενή και την οποία ο κ. Πραματευτάκης προτιμάει σαν πρώτη επιλογή στους περισσότερους ασθενείς. Ο ασθενής εισέρχεται στο νοσοκομείο την ημέρα του χειρουργείου και μπορεί να πάρει εξιτήριο μερικές ώρες μετά την επέμβαση. Ο πόνος είναι ελάχιστος, λόγω του ότι δεν υπάρχουν τομές στο δέρμα και δεν υπάρχει εκτομή δέρματος. Ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στις καθημερινές του δραστηριότητες την επόμενη ημέρα. Είναι μία τεχνική η οποία, αν και σχετικά καινούργια, αποκτάει ταχύτατα έδαφος σαν εκλογή τεχνικής αντιμετώπισης της νόσου, λόγω των μεγάλων πλεονεκτημάτων της.
Οι υποχρεώσεις του ασθενούς περιορίζονται στην διατήρηση της περιοχής καθαρής. Μετά την ενδοσκοπική τεχνική δεν χρειάζεται κάλυψη με αντιβίωση ή άλλη θεραπεία. Ο ασθενής μπορεί να κάνει κανονικά μπάνιο ήδη το απόγευμα της ημέρας του χειρουργείου.
Ο κίνδυνος επανεμφάνισης της νόσου, ο οποίος συνήθως είναι χαμηλός, εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, οι οποίοι αναλύονται στον ασθενή στην πρώτη επίσκεψη στο ιατρείο.
