Η ραγάδα είναι ένα μικρό σκίσιμο του πρωκτοδέρματος, του δέρματος δηλαδή του πρωκτού. Συχνά προκαλεί πόνο αλλά και αιμορραγία. Είναι μία αρκετά κοινή πάθηση, αλλά συχνά υπάρχει σύγχυση μεταξύ της ραγάδας και άλλων παθήσεων του πρωκτού που προκαλούν αιμορραγία, όπως τις αιμορροΐδες.
Τυπικά συμπτώματα είναι ο οξύς πόνος κατά την αφόδευση και η παρουσία φρέσκου κόκκινου αίματος. Οι ασθενείς περιγράφουν τον πόνο ως «τραυματισμό με γυαλί». Κάποιοι ασθενείς αποφεύγουν την αφόδευση λόγω των συμπτωμάτων, πράγμα το οποίο όμως κάνει την κατάσταση απλώς χειρότερη.
Οτιδήποτε μπορεί να ερεθίσει ή να τραυματίσει τον πρωκτό, είναι ικανό να οδηγήσει στην δημιουργία μίας ραγάδας. Παλιότερα πιστεύαμε ότι η δημιουργία της οφείλεται απλά και μόνο σε μία «δύσκολη» κένωση, σήμερα όμως ξέρουμε ότι ο μηχανισμός δημιουργίας της είναι λίγο πιο περίπλοκος και σχετίζεται με την λειτουργία και τον τόνο των πρωκτικών μυών εγκράτειας (σφιγκτήρες). Παρ’όλα αυτά, η αρχή συνήθως γίνεται μετά από μία κένωση με ξηρά και σκληρά κόπρανα. Άλλες αιτίες, σπανιότερες, μπορεί να είναι συνύπαρξη κάποιου εντερικού φλεγμονώδους νοσήματος, ή ακόμα και πολύ έντονες διάρροιες.
Μερικές φορές απλά και μόνο η αντιμετώπιση της διάρροιας ή της δυσκοιλιότητας είναι αρκετή για να υποχωρήσει και η ραγάδα. Μία οξεία ραγάδα αντιμετωπίζεται αρχικά συντηρητικά με διατροφικές συμβουλές και προσθήκη κάποιων φαρμάκων. Υδρόλουτρα 10-20 λεπτών με χλιαρό νερό βοηθούν στην χαλάρωση των μυών του πρωκτού και την ελάττωση του πόνου. Κάποιες φορές προσθέτουμε σκευάσματα που ελαττώνουν τον τόνο των πρωκτικών μυών (πχ Rectogesic), ώστε να διευκολύνουμε την διαδικασία επούλωσης.
Ραγάδες οι οποίες είναι ανθεκτικές στην παραπάνω αντιμετώπιση, ή στην περίπτωση που οι ασθενείς επηρεάζονται σημαντικά από τα συμπτώματα, μπορούν να αντιμετωπιστούν χειρουργικά. Οι επιλογές συμπεριλαμβάνουν την έγχυση βοτουλινικού οξέος για να προκληθεί χαλάρωση των σφιγκτήρων, χωρίς να επηρεάζεται η εγκράτεια του ασθενούς. Σε άλλες περιπτώσεις γίνεται μια μικρή διατομή του σφιγκτήρα, ώστε έτσι να προκληθεί η επιθυμητή χαλάρωση. Σε όλες τις περιπτώσεις, ο ασθενής επιστρέφει σπίτι μερικές ώρες μετά το χειρουργείο.
Δεν αποκλείεται. Δυστυχώς είναι ένα πρόβλημα το οποίο σε λίγες περιπτώσεις επανέρχεται, ειδικά αν ο ασθενής δεν ακολουθήσει τις διατροφικές συμβουλές που θα του δοθούν. Στην περίπτωση αυτή, μπορεί να χρειαστεί και πιο αναλυτική εξέταση της περιοχής (πχ κολονοσκόπηση) για περαιτέρω πιθανά αίτια.
Όχι! Πρόκειται για μία δερματική βλάβη και δεν σχετίζεται καθόλου με κακοήθεια. Παρ’όλα αυτά, επειδή τα συμπτώματα της ραγάδας μπορεί να προκληθούν κι από άλλες παθήσεις της περιοχής, πρέπει πάντα ο ασθενής με τέτοια συμπτώματα να εξεταστεί από κάποιον ειδικό.
